Havo-5 thema 2 DNA
Proces
Onder invloed van enzymen (helicase) worden de waterstofbruggen tussen de stikstofbasen op bepaalde plaatsen verbroken. Hierdoor ontstaat een Y-vorm, bestaande uit twee template strengen.
- De dubbele helix despiraliseert zich op deze plaatsen.
- Topo-isomerase zorgt ervoor dat door het despiraliseren het DNA niet kapot gaat.
- Een RNA primer maakt contact met de template streng en leest dit vanaf het 3' einde naar het 5'einde toe.
- DNA polymerase zorgt voor de aangroei van nieuwe nucleotiden aan de template streng.
- DNA streng wordt gelezen van 3'naar 5'
- 1 streng (3'naar 5') wordt in één keer aangemaakt
- 1 streng (5'naar 3') wordt in allerlei korte stukjes aangemaakt (Okazaki fragmenten)
- DNA polymerase kan alleen aanbouwen, niet starten, hierdoor zijn er steeds primers nodig.
- op deze streng worden steeds nieuwe RNA primers aangebracht
- DNA pol III plaatst de nucleotiden tot aan de volgende primer
- Elke aanbouw wordt gecontroleerd door een "proofreading".
- DNA pol I (repair polymerase) vervangt de RNA primer door nucleotiden
- Ligase koppelt de losse stukken DNA aan elkaar
- Vrije nucleotiden in het kernplasma verbinden zich aan de vrijkomende stikstofbasen.
- Hiervoor worden als vrije nucleotiden dATP, dTTP, dCTP en dGTP gebruikt.
- Onder invloed van DNA-polymerase ontstaan waterstofbruggen tussen deze vrije nucleotiden en de stikstofbasen in de enkelvoudige DNA-ketens.
- De hiervoor benodigde energie komt vrij door afsplitsing van twee fosfaatgroepen van de vrije nucleotiden (bijv. dATP of dAMP).
- Aan elke oude nucleotideketen ontstaat een nieuwe, complementaire keten (ca. 100 bp/sec).