Ketamine

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Esculaap Neem het voorbehoud bij medische informatie in acht.
Raadpleeg bij gezondheidsklachten een arts.
Ketamine
Ketamine.svg
(RS)-2-(2-chloorfenyl)-2-methylamino-cyclohexan-1-on
Farmaceutische gegevens
F 83% IM, 17% oraal
Metabolisatie Hepatisch
t1/2 2,5 - 3 uur
Uitscheiding Renaal
Gebruik
Geneesmiddelengroep Middelen gebruikt in de anesthesie
Merknamen Ketalar (Pfizer), Ketanest (Pfizer)
Indicaties Slechts gebruikt in hospitaalmilieu
Voorschrift/recept Niet van toepassing
Toediening Intraveneus, intramusculair, subcutaan, oraal, nasaal, rectaal
Risico met betrekking tot
Zwangerschapscat. B
Databanken
CAS-nummer 6740-88-1
ATC-code N01AX03 N01AX14
PubChem 3821
DrugBank APRD00493
Chemische gegevens
Formule C13H16ClNO
Molaire massa 237,718 g/mol
Portaal  Portaalicoon   Geneeskunde
10ml-flesje ketamine voor veterinair gebruik

Ketamine is een verdovingsmiddel dat ook als recreatieve drug wordt gebruikt. Het werd in 1962 uitgevonden in de zoektocht naar alternatieven voor PCP door Calvin Stevens in Parke Davis Lab. In 1965 werd ontdekt dat het gebruikt kan worden als verdovingsmiddel voor mensen en dieren. Het geeft een zogenaamde dissociatieve pijnstilling: de patiënt lijkt wakker, maar reageert niet op pijnprikkels.

De stof is opgenomen in de lijst van essentiële geneesmiddelen van de WHO.

Medisch gebruik[bewerken]

Ketamine wordt wel gebruikt bij kinderen en oudere mensen omdat het in verhouding tot andere verdovingsmiddelen veel minder de ademhaling onderdrukt. Omdat bij het bijkomen uit de narcose ook hallucinogene verschijnselen kunnen optreden wordt het middel vaak samen met een benzodiazepine toegediend om hallucinaties te voorkomen of te onderdrukken. In de diergeneeskunde wordt vaak ketaval gebruikt, een combinatie van de benzodiazepine diazepam (valium) en ketamine. Ketamine is in Nederland in de handel voor humaan gebruik onder de naam Ketanest S, het betreft hier esketamine (een van de enantiomeren)

Nieuw onderzoek[bewerken]

Sinds 2000 staat ketamine in de belangstelling vanwege de antidepressieve werking. Uitbehandelde patiënten kregen ketamine per infuus. Bij twee derde van de patiënten halveerden de klachten, bij 50% van de proefpersonen hield dit effect een week aan. Bijzonder was dat de antidepressieve werking al na twee uur optrad, dit in tegenstelling tot vrijwel alle andere antidepressiva waarbij men een aantal weken op effect moet wachten. Ketamine verandert de prikkeloverdracht via de NMDA-receptor. Inmiddels is er een bescheiden hoeveelheid bewijs dat aantoont dat deze receptor een rol speelt bij depressie.[1][2][3] Er is naast ketamine ook aandacht voor andere stoffen met een vergelijkbaar effect op de NMDA-receptor.[bron?] Op dit moment loopt er in Groningen een onderzoek naar de orale toepassing van ketamine als antidepressivum.

Recreatief gebruik[bewerken]

Bastiaan Rosman van Drugslab test het effect van special K

In doseringen lager dan gebruikt voor algehele anesthesie, wordt ketamine ook als drug gebruikt, het wordt dan Special K, of Keta genoemd. Ketamine wordt meestal gesnoven, maar sommige gebruikers nemen het ook oraal, rectaal of spuiten het in. Om het middel te kunnen snuiven wordt een medische ketamineoplossing, bedoeld voor injectie, uitgekookt of ingedampt totdat een kristallijn poeder overblijft. Lagere doseringen maken de gebruiker dromerig, terwijl hogere doseringen kunnen leiden tot een K-hole, waarbij de gebruiker zich amper bewust is van zijn omgeving en moeilijk of niet kan bewegen. Lage doses ketamine worden ook als partydrug gebruikt, waarbij de gebruiker door de lichte dromerigheid en verzwakking van lichamelijke prikkels meer in de muziek kan opgaan. Hogere doses zijn psychedelisch van aard en vereisen dat de gebruiker gaat liggen omdat bewegingen, evenwicht en tastzin sterk verstoord worden door de verdovende eigenschappen van de stof. De stof wordt dan ook geclassificeerd als dissociatief psychedelicum, omdat het de gebruiker losmaakt van de waarnemingen van zijn lichaam.

Als ketamine gespoten wordt, wordt dat vaak intramusculair gedaan: de werking is dan milder en gradueler dan bij intraveneuze toediening. Bij intraveneuze injectie is de gebruiker vaak al in de K-hole voordat hij de naald kan verwijderen, hetgeen risico's met zich meebrengt. De K-hole wordt beschreven als een transcendentale droomwereld waarover gebruikers soms zeggen dat zij daar God of entiteiten ontmoeten. De beschrijving van een K-hole komt sterk overeen met die van een bijna-doodervaring. Dit kan een zeer heftige en ook angstaanjagende ervaring zijn.

De effecten van ketamine zijn kortdurend, waarbij injectie het kortst en orale inname het langst duurt, met een maximum van enkele uren.[4] Ketamine is een van de weinige psychedelische drugs die verslaving kunnen veroorzaken.

Risico’s[bewerken]

Regelmatig ketaminegebruik kan er toe leiden dat het geheugen minder goed functioneert. Deze bijwerking kan aanhouden tot ten minste drie dagen na het laatste gebruik. Of een periode van abstinentie (onthouding) leidt tot herstel van de geheugenfuncties, moet nog onderzocht worden. Gedurende een K-hole ervaring is het geheugen ernstig verstoord.[5] Uit proeven met muizen blijkt dat het gelijktijdig gebruik van ketamine met cocaïne en/of methamfetamine schadelijk is voor de hersenen.[6][7] Ongeveer een derde van de regelmatige gebruikers ontwikkelt lichamelijke klachten; voornamelijk hevige buikpijn (“K-kramp”) en gevoel van blaasontsteking.[4][8]

Zie ook[bewerken]

Externe links[bewerken]

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ketamine&oldid=54244848"