Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Celademhaling of dissimilatie is het proces waarbij in een cel, meer specifiek in een mitochondrion, door oxidatie van koolstofverbindingen in de citroenzuurcyclus en de oxidatieve fosforylering uit ADP ATP wordt gegenereerd, onder verbruik van zuurstof (O₂) en productie van kooldioxide.

Aan de basis van de gaswisseling tussen organismen en hun omgeving, ligt de biologische oxidatie van (voedings)stoffen in alle lichaamscellen die oxidatie noemt men celademhaling of dissimilatie.

De biologische oxidatie van glucose gebeurt in 3 fasen. Elke fase doorloopt verschillende trappen, die elk gekatalyseerd worden door enzymen.

De 3 fasen zijn:

• glycolyse; de eerste fase, de glycolyse verloopt in het cytoplasma van de cel. Daarbij wordt een molecule glucose die 6 C-atomen bevat, stapsgewijs gesplitst in 2 moleculen met 3 C-atomen (pyrodruivenzuur). Per glucosemolecule levert dit netto 2 ATP op. Deze nieuw gevormde moleculen met 3 C-atomen worden opgenomen in organellen, de mitochondriën, waarin de volgende 2 fasen plaatsvinden

• citroenzuurcyclus of krebscyclus; het tijdens de glycolyse gevormd pyrodruivenzuur wordt tijdens de citroenzuurcyclus stapsgewijs afgebroken in 3 moleculen CO₂. Daarbij worden 4 moleculen H₂O (water) in de cyclus betrokken en 2 moleculen gevormd.

• oxidatieve fosforylering; tijdens de stapsgewijze afbraak van glucose tot CO₂ in de glycolyse en de krebscyclus werden 24 H-atomen vrijgemaakt. Via tussenkomst van een reeks elektronencarriërs worden die 24 H-atomen aan 6 O₂ moleculen gebonden waardoor 12 moleculen water (H₂O) ontstaan. Bij elke overdracht van een waterstofpaar komt voldoende energie vrij voor de vorming van drie ATP moleculen.

Algemeen overzicht

reacties	reagerende stoffen			reactieproducten
	glucose	H20	O2	H2O	h-paren	ATP	CO2
glycolyse	1				2	2
vorming geactiveerd azijnzuur					2		2
zurencyclus		(8-2)			8		4
terminale oxidaties			6	6		36
totaal	1	6	6	12	12	38	6

De biologische oxidatie van glucose kunnen we als volgt voorstellen:

C₆H₁₂O₆ + 6 H₂O + 6 O₂ ⇒ 6 CO₂ + 12 H₂O + 38 ATP + warmte

(glucose)

De reacties van de glycolyse vinden plaats in het cytoplasma rond de mitochondriën. De citroenzuurcyclus gebeurt in de matrix en de enzymen die betrokken zijn bij de overdracht van waterstof op zuurstof (terminale oxidatie) , zijn gelokaliseerd op het binnenmembraan namelijk de cristae.